ماراتن المپیاد نجوم در دو سطح مقدماتی و پیشرفته برنامه‌ریزی شده است. پیشنهاد آیریسک: “بچه‌های سال یازدهمی که حداقل یک سال به طور جدی روی مباحث نجوم و اخترفیزیک کار کرده‌اند، تمام گام‌های ماراتن مقدماتی و پیشرفته را شرکت کنند و بقیه‌ی بچه‌ها، با توجه به مباحثی که مطالعه کرده‌اند، گام‌های ماراتن را انتخاب کنند."
جدول تمام منابع پیشنهادی المپیاد نجوم و اخترفیزیک در زیر صفحه آمده است. لینک دانلود جزواتی اجازه‌ی انتشار آن‌ها از نویسندگان گرفته شده یا منابعی که در ایران شامل حق مؤلف نمی‌شود قرار داده شده است.
در بخش منابع جدول زیر، ابتدا شماره هر منبع به حروف و سپس شماره فصل‌های مورد نظر به عدد نوشته شده است. شماره منابع را از پایین جدول ببینید.
جدول اطلاعات ماراتن المپیاد نجوم و اخترفیزیک سال 99-1398
| گام | نوع گام | تاریخ | مبحث | منبع پیشنهادی | تعداد سؤال | زمان آزمون (دقیقه) | نوع آزمون | نفرات برتر |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | مقدماتی | 31 مرداد | + نجوم عمومی: - ابعاد و مقیاس کیهان - تاریخچه اخترشناسی + ریاضیات مقدماتی: - دنباله‌ها و سری‌ها + ابزارشناسی: - آینه | یک: تاریخچه و 1 دو: 1 سه: 1 شش: 3 - 4 - 5 شانزده: 1 | 30 | 150 | آنلاین |  |
| 2 | پیشرفته | 14 و 15 شهریور | تمام مباحث گام‌های مقدماتی | تمام منابع گام‌های مقدماتی | 35 | 180 | آنلاین |  |
| 3 | مقدماتی | 9 و 10 آبان | + نجوم عمومی: - روش‌های اخترفیزیک + ریاضیات مقدماتی: - تابع - توابع نمایی و لگاریتمی - ماتریس + ابزارشناسی: - عدسی + مکانیک عمومی: - بردارها - سینماتیک + نجوم کروی: - آشنایی با کره‌ی آسمان - دستگاه‌های مختصات | یک: 6 دو: 2 سه: 2 پنج: 2 شش: 6 - 7 هشت: 2 - 3 - 4 ده: 1 یازده: 2 - 3 شانزده: 2 هچده: 3 نوزده: 1 بیست و پنج: 1 - 2 | 30 | 150 | آنلاین | |
| 4 | پیشرفته | 16 و 17 آبان | + اخترفیزیک: - ستارگان دوتایی - ستارگان متغیر + ریاضیات مقدماتی: - انتگرال‌گیری + کیهانشناسی: - انبساط هابلی (مقدمات کیهانشناسی) + مکانیک سماوی: - قضیه دوجسم گرانشی - پایستگی تکانه زاویه‌ای - حد روچ و جزر و مد - معادله کپلر - مباحث پایه مکانیک سماوی + ریاضیات پیشرفته: - روش‌های عددی - سری تیلور | سه: 7 - پیوست A چهار: 7 - 14 پنج: 14 هفت: 4 نه: 5 - 6 - 11 پانزده: 3 بیست: 1 - 2 بیست و دو بیست و چهار: 1 - 2 بیست و شش بیست و نه سی و شش | 35 | 180 | آنلاین | |
| 5 | مقدماتی | 7 و 8 آذر | + ریاضیات مقدماتی: - مثلثات + نجوم عمومی: - تولد و عمر ستارگان - سیارات منظومه شمسی + اخترفیزیک: - شار، قدر و فاصله‌سنجی + نجوم کروی: - آشنایی با مثلثات کروی + مکانیک عمومی: - سینتیک (دینامیک) - مرکز جرم و تکانه خطی - انرژی جنبشی و پتانسیل | یک: 7 - 8 - 9 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 دو: 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 13 - 14 سه: 2 - 4 چهار: 3 پنج: 1 شش: 1 - 2 - 3 هفت: 1 - 2 هشت: 5 - 6 - 7 - 8 - 9 یازده: 3 سیزده بیست و یک: 4 - 14 بیست و پنج: 2 - 3 - 4 - 5 سی و پنج | 30 | 150 | آنلاین | |
| 6 | پیشرفته | 14 و 15 آذر | + نجوم کروی: - دستگاه Z گردان - هم‌سمتی + اخترفیزیک: - رشته اصلی و تحول ستاره‌ای پس از آن + کیهانشناسی: - معادلات دینامیکی و فریدمان + مکانیک سماوی: - مانورهای مداری + ریاضیات پیشرفته: - مقاطع مخروطی | چهار: 8 - 13 - 29 هفت: 3 نه: 10 پانزده: 6 بیست: 3 - 4 بیست و چهار: 3 - 4 بیست و سه سی و یک سی و چهار | 35 | 180 | آنلاین | |
| 7 | شبیه‌ساز | 21 و 22 آذر | شبیه‌ساز مرحله اول | تمام منابع | 35 | 180 | آنلاین حضوری | |
| 8 | مقدماتی | 26 و 27 دی | + نجوم عمومی: - صورت‌های فلکی + نجوم کروی: - آشنایی با دستگاه مختصات - دایرة‌البروجی و تعیین مشخصات خورشید + ریاضیات مقدماتی: - حد، مشتق و کاربردها + مکانیک عمومی: - چرخش و غلطش + ابزارشناسی: - تلسکوپ‌ها + اخترفیزیک: - آشنایی با اثر دوپلر - سرعت‌های مماسی و شعاعی | سه: 2 - 3 چهار: 3 - 6 پنج: 2 هشت: 10 - 11 نه: 2 - 3 - 4 یازده: 1 - 6 دوازده بیست و پنج: 6 بیست و هفت | 30 | 150 | آنلاین | |
| 9 | پیشرفته | 1 و 2 اسفند | + مکانیک سماوی: - مدار در سه بعد + اخترفیزیک: - کدری + کیهانشناسی: - کیهان تک‌مؤلفه‌ای - کیهان چندمؤلفه‌ای + نجوم کروی: - زمان‌ها + ریاضیات پیشرفته: - توابع چندمتغیره | چهار: 9 - 29 پنج: 2 - 6 هفت: 5 نه: 14 پانزده: 4 بیست: 5 - 6 بیست و سه بیست و هشت | 35 | 180 | آنلاین | |
| 10 | پیشرفته | 15 و 16 اسفند | + مکانیک سماوی: - مسأله‌ی سه جسم و نقاط لاگرانژ + اخترفیزیک: - تعادل هیدرواستاتیک و فشار درون ستارگان + ابزارشناسی: - اثرهای جوّی + کیهانشناسی: - تابش پس‌زمینه‌ی کیهان + نجوم کروی: - تسطیح - سایه | چهار: 10 - 29 پنج: 3 هفت: 3 پانزده: 2 بیست: 5 بیست و سه بیست و هشت سی و دو سی و سه | 35 | 180 | آنلاین | |
| 11 | مقدماتی | 7 و 8 فروردین | + نجوم عمومی: - کهکشان و کیهانشناسی + اخترفیزیک: - برهم‌کنش نور و ماده + نجوم کروی: - افق منفی و عرقچین + مکانیک عمومی: - گرانش - مباحث پیشرفته کتاب کلپنر + مکانیک سماوی: - مسأله دو جسم - مدارهای دوبعدی + ابزارشناسی: - دوربین و CCD - سایه | یک: 10 دو: 16 - 17 سه: 6 - پیوست A پنج: 5 چهار: 2 - 5 هفت: 2 - 3 هشت: 13 ده: 6 یازده: 3 پانزده: 2 بیست و پنج: 7 - 8 - 9 بیست و هفت | 30 | 150 | آنلاین | |
| 12 | پیشرفته | 14 و 15 فروردین | + اخترفیزیک: - جرم و شعاع جینز + مکانیک سماوی: - تمام مباحث + کیهانشناسی: - محاسبه پارامترهای کیهان + ریاضیات پیشرفته: - آشنایی با عملگرهای برداری | سه: 6 چهار: 29 چهارده بیست: 7 بیست و چهار: 6 بیست و هشت سی | 35 | 180 | آنلاین | |
| 13 | پیشرفته | 28 و 29 فروردین | + اخترفیزیک: - تمام مباحث + مکانیک سماوی: - تمام مباحث + کیهانشناسی: - تمام مباحث + نجوم کروی: - تمام مباحث | 🙂 | 35 | 180 | آنلاین | |
منابع المپیاد نجوم و اخترفیزیک
شماره منابع زیر در جدول ماراتن المپیاد نجوم استفاده شده است
- کتاب نجوم به زبان ساده – نویسنده : مایر دگانی – انتشارات موسسه جغرافیایی و کراتوگرافی گیتاشناسی
- کتاب نجوم دینامیکی – نویسنده: رابرت تی دیکسون – مرکز نشر دانشگاهی
- کتاب مبانی نجوم – نویسنده : کارتونن اوجا؛ دونر؛ پوتانن – انتشارات دانشپژوهان جوان [خرید جلد اول] و [خرید جلد دوم]
- کتاب مقدمهای بر اخترفیزیک نوین – نویسنده: بردلی کارول- انتشارات دانشپژوهان جوان و جهاد دانشگاهی دانشگاه مشهد [خرید]
- کتاب نجوم کروی – نویسنده : و.م. اسمارت – مرکز نشر دانشگاهی
- کتاب الفبای نور هندسی – نویسنده: علیرضا صادقی راد – انتشارات دانشپژوهان جوان [خرید]
- کتاب مکانیک سماوی – نویسنده: محمد جواد شریعت‌زاده و مهدی خاکیان قمی – انتشارات خوشخوان [خرید]
- کتاب مبانی فیزیک هالیدی ج 1 – مکانیک ویرایش 10 – نویسنده: هالیدی، رزنیک و واکر – ناشران : مبتکران و پیشروان
- کتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال ویرایش دوازدهم جلد یک و دو – نویسنده: تماس – انتشارات هیمه
- کتاب مکانیک تحلیلی – نویسنده فولز – انتشارات: دانشنگار
- کتاب گنجینهی المپیاد نجوم – نویسنده: الهه سادات نقیب و سید امیر سادات موسوی – انتشارات رزمندگان
- کتاب صورت‌های فلکی – مترجم: مهندس احمد دالکی – انتشارات موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی
- کتاب مرجع مثلثات – نویسنده: رضا اسلامی و کاظم اجلالی – انتشارات خوشخوان
- کتاب روش‌های برداری – نویسنده: رابرت جیمز کول – انتشارات دانشپژوهان جوان [خرید]
- کتاب Orbital Mechanics for Engineering students – نویسنده: Curtis
- کتاب درسی ریاضی دهم [دانلود]
- کتاب درسی ریاضی یازدهم [دانلود]
- کتاب درسی حسابان [دانلود]
- کتاب هندسه 3 – دوزادهم [دانلود]
- کتاب آشنایی با کیهانشناسی – نویسنده: باربارا رایدن – انتشارات رمز
- کتاب ستارهشناسی اصول و عمل – نویسنده: ا.ای.ری و دی کلارک – انتشارات آستان قدس رضوی
- کتاب دورهی 4 جلدی نجوم مقدماتی – نویسنده: صمد غلامی – انتشارات دانشپژوهان جوان
- کتاب کیهانشناسی – نویسنده دکتر باغرام
- کتاب مقدمهای بر کیهانشناسی نوین – نویسنده: آندرو.آر. لیدل – انتشارات دانشپژوهان جوان [خرید]
- کتاب آشنایی با مکانیک – نویسنده: دانیل کلپنر – انتشارات نشر دانشگاهی
- جزوهی انتگرالخور – نویسنده: حسین ایزن [دانلود]
- جزوهی تلسکوپ و ابزارهای رصدی – نویسنده: فاطمه زرگرباشی [دانلود]
- جزوهی اخترفیزیک ستاره‌ای – نویسنده: دکتر حسین مصحفی [دانلود]
- جزوهی سیستمهای دوتایی ستارگان – نویسنده: نیما چرتاب سلطانی [دانلود]
- جزوهی ویریال – نویسنده: امیر حسنپور [دانلود]
- جزوات هم‌سمتی [دانلود] و هم‌ارتفاعی [دانلود] – نویسنده: امیر حسنپور
- جزوهی تسطیح هممساحت – نویسنده: عباس فروزاننژاد و شایان عزیزی [دانلود]
- جزوهی معادلهی نوک سایهی میله در طول یک روز – نویسنده : عرفان بیات [دانلود]
- جزوهی مقاطع مخروطی – نویسنده: آرمان وثیقزاده [دانلود]
- جزوهی قدر سطحی _ نویسنده معین محمدی [دانلود]
- جزوهی زمان در مدار – نویسنده : حمیدرضا اکبری [دانلود]
